کلوئید از عارضههایی است که دلیل ایجاد آن هنوز به صورت دقیق مشخص نیست. هرگاه آسیبی به پوست وارد شود که سبب التهاب یا زخم در آن شود، مکانیسم طبیعی بدن به ترمیم این زخم میپردازد. این سیستم در اکثر موارد دقیق عمل میکند و تنها اثر مختصری از زخم ایجاد شده باقی میماند. اما گاهی ممکن است این پروسه به صورت عادی پیش نرود و زخم همراه با ایجاد بافتی قرمز و سفت ترمیم شود؛ این بافت کلوئید یا گوشت اضافه نام دارد.
کلوئید چیست؟
کلوئیدها، درواقع یک ضایعه پوستی هستند که در اثر زخم ایجاد شدهاند. بیشتر افرادی که دچار این عارضه می شوند، استعداد ژنتیکی دارند و ترمیم زخم آن ها پس از خراش یا جراحی به صورت گوشت اضافه نمایان میشود. این گوشت اضافه از پوست تیرهتر بوده و کبود رنگ است. کلوئیدها معمولا در مناطقی از پوست که چربی کمتری دارند، ایجاد میشوند.
کلوئیدها از کلاژن تشکیل شدهاند و بسیار بزرگتر از زخم اصلی هستند. به دلیل اینکه این برآمدگی برای سلامتی شخص مضر نیست، میتوان آن را به حال خود رها کرد؛ اما به علت اثرات بدی که روی زیبایی پوست میگذارد، بسیاری از افراد به دنبال راهحلی برای برطرف کردن این گوشتهای اضافه هستند.
به چه علت کلوئید ایجاد می شود؟
علت تشکیل این ضایعه به صورت دقیق مشخص نیست، اما طبق آمار و تحقیقات، افرادی که پوست تیره دارند بیشتر دچار این عارضه میشوند. این عارضه میتواند به دلیل زخم، پرسینگ و جراحی ایجاد شود.
سلولهای فیبروبلاست که با تولید کلاژن سبب ایجاد بافت اسکار میشوند، در تولید کلوئیدها نقش دارند و میتوانند عامل عفونت باشند. عامل ژنتیک در ایجاد این ضایعه نقش مهمی دارد، اما هورمونها و مشکلات سیستم ایمنی نیز میتوانند در ایجاد کلوئیدها موثر باشند.
علائم کلوئید
این برآمدگیها برای تکمیل خود ممکن است به چندین روز زمان نیاز داشته باشند و گاهی اوقات میتوانند تا سالها به رشد آهسته خود ادامه دهند. علائم کلوئیدها را میتوان منوط به فهرست زیر دانست:
1. گوشت اضافهای که در اثر جای زخم ایجاد شده، به رنگ بنفش و کبود است.
2. کلوئیدها معمولا یک جای زخم برجسته بوده که سطح آنها صاف است. انتهای این زخم از پوست فرد تیره بوده و حاشیه آن نیز باید از مرکزش تیرهتر باشد.
3. امکان دارد به مرور زمان این ناحیه برآمده، بزرگتر شود.
4. برخی از زخمهای کلوئیدی صاف و نرم بوده و برخی دیگر سخت و لاستیکی هستند.
5. معمولا این برآمدگیها حساسیت و سوزش ایجاد نمیکنند، اما ممکن است میزان خارش و سوزش آن در حدی باشد که فرد را آزار دهد.
چه کسانی بیشتر احتمال دارد به کلوئید مبتلا شوند؟
ایجاد زخمهای کلوئیدی میتوانند تحت تاثیر عوامل مختلفی باشند، اما چند مورد از اصلیترین آنها موارد زیر هستند:
· ژنتیک و سابقه خانوادگی: حدود ۳۰ درصد از افرادی که به کلوئید مبتلا میشوند، در خانوادههایشان استعداد ابتلا به این ضایعه وجود دارد.
· نژاد: با توجه به آمار بیشتر کلوئیدها در نژاد آسیایی، لاتین و آفریقایی مشاهده میشود.
· محل آسیب: احتمال رشد این عارضه در بخش فوقانی کمر، شانهها، سینه و به صورت کلی هرجایی که چربی کمتری دارد، بیشتر است.
· نوع آسیب: چنانچه بافت سالم براثر زخم یا جراحت از بین رفته باشد، احتمال بروز کلوئید وجود دارد.
درمان کلوئید
برای درمان کلوئیدها راهکارهای مختلفی وجود دارد که ما در این قسمت به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد؛ برخی از گزینههای درمانی این عارضه عبارت است از:
استروئیدها
بافت کلوئید در اغلب موارد نسبت به تزریق استروئیدی به نام تریامسینولون در محل زخم، واکنش خوبی بروز میدهد. تزریقها باید هر ۲ تا ۶ هفته یکبار تا زمان مشاهده علائم بهبودی انجام شود. این تزریقها گاهی سبب روشن و نازک شدن پوست پیرامون محل تزریق میشود. قراردادن نوار اشباع شده با استروئید روی بافت کلوئید به مدت ۱۲ ساعت در روز نیز یکی دیگر از شیوههای درمان این گوشت اضافه است.
کرایوتراپی
در کرایوتراپی با کمک سوند، بافت منجمد میشود؛ این روش به تنهایی یا در کنار سایر راهکارهای درمانی علل الخصوص تزریق استروئید، برای درمان کلوئیدها مورد استفاده قرار میگیرد. کرایوتراپی، در مراحل اول رشد گوشت اضافه را متوقف میکند. کمرنگ شدن پوشت اطراف ناحیه درمان از عوارض این شیوه درمانی است.
فشار یا پانسمانهای بسته
در این روش محل زخم به شکلی پانسمان میشود که فشار به محل آن وارد شده و با هوا تماس پیدا نکند. این پانسمان باید هر ۱۲ یا ۲۴ ساعت یکبار به مدت چند هفته تجدید شود. سیلیکون به صورت ژل یا نوار آغشته به سیلیکون، مواد لازم برای انجام این پانسمان هستند.
درمان با لیزر
غالبا برای درمان گوشت اضافه از لیزر استفاده میشود. بهترین نتیجه و در عین حال کمترین عوارض جانبی با استفاده از لیزرهای با طول موج ۵۸۵ نانومتر به دست میآید. با این حال پژوهشهای بیشتری باید انجام شود تا موثرترین نوع لیزر و بهترین شیوه کاربرد آن تعیین شود.
بیشتر بدانید: لیزر co2 فرکشنال
پیشگیری از کلوئیدها
خیلی مواقع پیش میآید که درمان محل زخمهای سطحی نیز سخت باشد، چه برسد به کلوئیدها و ضخامتی که دارند؛ در نتیجه بهتر است تا جای ممکن از بروز آنها جلوگیری کنیم. اگر هنگام آسیب از پدفشار یا سیلیکون استفاده شود، تا حد زیادی میتوان از بروز و رشد کلوئید جلوگیری کرد.
چنانچه دچار سوختگی یا زخم عمیق شدید از کرمهای ترمیم کننده استفاده کنید. چنانچه کلوئید روی بدن شما وجود دارد، با قرار گرفتن در معرض آفتاب میتواند تغییر رنگ دهد؛ در نتیجه باید زمانی که در معرض نور مستقیم خورشید قرار دارید از ضد آفتاب استفاده کنید یا روی زخم را بپوشانید.
نتیجه گیری
همانطور که متوجه شدید، کلوئیدها در واقع گوشت اضافهای هستند که در محل زخم ایجاد میشوند. کلوئیدها معمولا برای سلامتی افراد ضرری را ایجاد نمیکنند و به ندرت پیش میآید که موجب عوامل خطرزا شوند. علت ایجاد کلوئیدها به صورت دقیق مشخص نیست و ژنتیک نقش مهمی در بروز آن دارد. روشهای مختلفی نیز برای درمان این عارضه وجود دارد که لیزر از سایر روشها موثرتر است. برای درمان این عارضه حتما باید به بهترین متخصص پوست و مو در اهواز مراجعه کنید.
سوالات متداول
آیا انجام جراحی برای درمان کلوئیدها موثر است؟
برداشتن جای رخم کلوئیدی از طریق جراحی میتواند جای رخمی حتی بزرگتر از زخم اول به جا بگذارد.
کلوئید در چه سنی بیشتر رخ میدهد؟
بیشتر این برآمدگیها در سنین بین ۱۰ تا ۳۰ سال رخ میدهد.
آیا کلوئیدها خود به خود ناپدید میشوند؟
ممکن است کلوئیدها با گذشت زمان کوچکتر شوند و تفاوت رنگ کمتری پیدا کنند، اما خود به خود از بین نمیروند.